برای یافتن پاسخ، لازم است موضوعات مرتبط با حوزه شهری تبیین شوند. شاید در نگاه اول آنچه به حوزه خدمات شهرداریها مرتبط میشود مانند حملونقل و پسماند را استارتاپهای حوزه شهری بنامیم اما صرف محدود کردن این موضوع به خدمات شهری توضیح کاملی از UrbanTech یا فناوریهای شهری به دست نمیدهد.
در مسیر تدوین فهرست استارتاپهای شهری ایران و بحثهای طولانی با دوستانم در طی سالهای اخیر، به این نتیجه رسیدیم که هر استارتاپی که زندگی شهروندان را تسهیل نماید، میتواند در ذیل استارتاپهای شهری دستهبندی شود. به طور مثال وقتی از دیجیکالا به صورت آنلاین خرید میکنید، از تردد شما در شهر و از مجموع سفرهای درون شهری کاسته میشود، بنزین کمتری مصرف میشود، سطح آسفالت خیابان کمتر ساییده میشود، ذرات معلق کمتری تولید و در نهایت از حجم آلودگی هوایی که ممکن بود در هوای شهر ایجاد شود، جلوگیری میشود. در اینجا دیجیکالا یا در کل فروشگاههای آنلاین یک نمونه از فناوری شهری است که میتواند همپای استارتاپهایی که در حوزه پسماند مانند زیست اپ و بهماند فعال هستند، به حفظ محیطزیست شهری و سلامت شهروندان کمک کنند
برای درک بهتر گستره موضوع، دستهبندی ارائه شده از سوی Shaun Abrahamson و دوستانش را در اینجا تشریح میکنم. او و تیمش شرایط پایهای که یک شهر باید برای شهروندانش فراهم نماید تا اسکان در آن صورت پذیرد را مبنا قرار داده و دو دسته دیگر را فرای نیازهای اولیه تعریف کرده است.
دسته اول: تامین آب، مدیریت پسماند، تامین سرپناه و مسکن، تامین غذا و هوای پاک.
دسته دوم: تامین انرژی، دسترسیپذیری، منابع مالی، پایداری و تابآوری.
دسته سوم: سلامتی، فرصتهای برابر، ایمنی، امنیت و حملونقل.
بر اساس این سه دسته، هر گونه استارتاپی که یکی از موضوعات فوق را برای راهاندازی کسب و کار خود انتخاب کند به عنوان فناوری شهری شناخته میشود که البته این فناوریها میتوانند پیشرفته یا ساده باشند. آنچه که امروزه بیشتر با آن مواجهه هستیم جذابیت بالای حوزه حملونقل برای راهاندازی تاکسیهای اینترنتی است که احتمالا به دلیل موفق بودن مدل کسبوکار اسنپ است. همچنین آن بخش از فینتک که پرداخت کرایه تاکسی شهروندان را تسهیل میکند نیز فناوری شهری دستهبندی میشود.
در طول قرن گذشته، دبی به شهری فوقالعاده با چشماندازی بینظیر مبدل شده است. این شهر در اوایل دهه ۱۹۰۰ از ۱۰ هزار جمعیت ساکن در صحرای غربی به یکی از شهرهای بینالمللی امروزی تبدیل شده و جمعیت آن بیش از ۷/ ۲ میلیون نفر است.
جمعیت شهری رو به رشد، همراه با تغییرات آب و هوایی، چالشهای مهمی را در مورد اینکه دبی چگونه میتواند کیفیت زندگی شهروندان خود را بهبود بخشد، به وجود آورده و همچنین مساله کاهش تاثیرات مخرب بر محیط زیست نیز مطرح است. در چند دهه گذشته، امارات متحده عربی یکی از بالاترین منتشرکنندگان دیاکسیدکربن سالانه در جهان بوده است. بنابراین تبدیل شدن دبی به شهری با توسعه پایدار و هوشمند دیگر انتخابی نبود، بلکه ضروری بود. به همین دلیل است که دبی طرح بلندپروازانهای برای تبدیل شدن به یکی از پایدارترین و هوشمندانهترین شهرهای جهان را دارد. همچنین امارات متحده عربی انتظار دارد تا سال ۲۰۲۱، به ۴۵ میلیون نفر که ۳۱ میلیونش را گردشگر بینالمللی تشکیل میدهد، خوشامد بگوید.
این کار به شتاب بخشیدن به برنامهریزی برای نسل جدید پروژههای هوشمند کمک کرده و بستری آزمایشی برای طراحان نوآور برای جابهجایی مرزهای نوآوری و خلاقیت در محیط زیست به وجود آورده است. علاوه بر اکسپوی جهانی ۲۰۲۰، برنامههای دیگر شامل قطار جدید فوقالعاده سریع Hyperlop که فاصله دبی به ابوظبی را در ۱۲ دقیقه با سرعت بالای ۷۵۰ مایل در ساعت سفر میکند و همچنین برنامههایی برای ساخت زیباترین مکانهای اقامتی در جهان است.
البته برای شهری که رتبه ۶۵ را در لیست هوشمندترین شهر دنیا در سال ۲۰۱۶ به دست آورده، تلاش زیادی برای دستیابی به رسیدن به جایگاه نخست نیاز است. پروژه Smart City دبی ابتکاری است کلیدی برای دستیابی به این هدف و به موضوع آینده نمایشگاه جهانی مرتبط است. دبی در سال ۲۰۱۳ با پیشنهاد موضوع «ارتباط ذهنها، خلق آینده» به پیروزی دست یافت و در حال حاضر برای اکسپوی ۲۰۲۰ آماده میشود. توسعه پایدار، تحرک و فرصتها برخی از زیرمجموعههای این پیشنهاد بودند. دبی اولین شهر در مناطق خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب آسیا خواهد بود که نمایشگاه جهانی را برگزار میکند. با نزدیک شدن به ۲۰۲۰، رقابتدبی برای تبدیل شدن به یکی از هوشمندترین شهرهای جهان در حال انجام است.
اما در حوزه شتابدهنده نیز دبی یکی از موفقترین مثالهامی باشد . شتابدهنده های این کشور با جذب سرمایه بین الملل به ویژه جلب نظر آمریکا و فراهم سازی شرایط ورود برترین های آمریکا به خاک دبی این مسیر را سهل و هموار کرده است .